VPN to specjalne połączenie sieciowe, które chroni tożsamość, zwiększa anonimowość i oddziałuje na bezpieczeństwo internauty. Czym się charakteryzuje i jakie ma funkcje? Czy korzystanie z sieci VPN jest bezpieczne?
Virtual Private Network, w skrócie: VPN, to prywatna przestrzeń internetowa, do której dostęp mają wyłącznie jej użytkownicy. VPN działa jak maska: szyfruje twój ruch i sprawia, że nie da się podejrzeć twojej aktywności. Namacalnym elementem sieci są serwery. Poza nimi, poszczególne części VPN mają charakter wirtualny. Z funkcji sieci VPN może korzystać każdy internauta – bez znaczenia czy wykorzystuje do tego celu smartfona, czy użytkuje komputer stacjonarny.
Kiedy wpisujesz adres strony www w pasku przeglądarki, albo klikasz w odnośnik – twoje zapytanie trafia do dostawcy usług internetowych. Następnie zostajesz przekierowany do pożądanej strony internetowej. Jeśli skorzystasz z VPN, to twój ruch jest przekierowywany bezpośrednio do serwera VPN, bez udziału pośredników gromadzących logi o twojej aktywności. Co za tym idzie, sieć VPN zwiększa poziom bezpieczeństwa podczas eksplorowania zasobów internetowych.
Podmioty, które z różnych powodów chciałyby uzyskać informacje o twoich działaniach, są w takim przypadku pozbawione możliwości przeanalizowania historii działań użytkownika w Internecie. Wykorzystując sieć VPN korzystasz z funkcji: szyfrowania danych oraz maskowania adresu IP. I to niezależnie, na jakie strony internetowe wchodzisz. To krok w kierunku ochrony prywatności w sieci.
Po co korzystać z sieci VPN?
Właśnie, ale jeśli nie masz nic do ukrycia, to możesz dojść do wniosku, że narzędzia VPN są wyjątkowo niepotrzebnym i bezużytecznym wynalazkiem. Twoja percepcja może ulec zmianie, jeśli zdasz sobie sprawę z tego, że twój każdy ruch w Internecie jest bardzo dokładnie śledzony. Jeśli wczytasz się w warunki umowy z dostawcą internetowym, z pewnością dostrzeżesz, że jest on twoim… pośrednikiem w sieci. Historia wszystkich zapytań, wpisywanych fraz i oglądanych stron jest bardzo dokładnie archiwizowana.
Tajemnicą poliszynela jest fakt, że dostawcy mogą wykorzystywać te informacje do celów marketingowych. Teraz już wiesz, skąd bierze się rosnąca popularność nawiązywania prywatnego połączenia. Sieć VPN nie dopuszcza tych informacji do pośredników, czyli np. do twojego dostawcy internetowego czy reklamodawców. Jest to możliwe dzięki specjalnej technologii szyfrowania, określanej mianem tunelowania. Twój sygnał wpada w tunel i niczym w metrze pędzi do następnej stacji – bez możliwości zatrzymania się po drodze. Żaden podmiot nie może podejrzeć, kto aktualnie „jedzie w wagonie”.
Czym dokładnie jest sieć i połączenie VPN?
VPN to system działający w ramach zwykłej sieci publicznej, w którym główną rolę spełniają wspomniane wyżej wirtualne tunele. Prowadzą one ruch, od punktu do punktu, bez przekazywania pośrednikom informacji o tym, czego dotyczy dana aktywność. Jako użytkownik VPN możesz zatem ukryć informacje o tym, czego wyszukujesz w Internecie oraz jakie strony wyświetlasz. Omijasz tym samym ograniczenia, nakładane blokady regionalne i cenzurę, która filtruje dostępność treści.
Dzięki sieci VPN możesz m.in. oglądać zagraniczne multimedia, które nie są możliwe do wyświetlania przez polskich internautów. Jednocześnie nie przekazujesz informacji o tym, co robisz w sieci. Pośrednicy internetowi widzą tylko moment, w którym „wjeżdżasz do tunelu”, czyli nawiązujesz połączenie VPN. Wszystko, co dzieje się później, jest tylko twoją tajemnicą.
- VPN wykorzystuje protokoły szyfrowania, takie jak m.in. OpenVPN czy IKEv2. Każdy z nich ma inne parametry użytkowe.
- Połączenie VPN ukrywa dane użytkownika i przekazuje je tunelem – od nadawcy do odbiorcy.
- Tunel nie posiada dodatkowych otworów czy wyjść awaryjnych, nikt nie może podejrzeć, co znajduje się w jego wnętrzu.
Jak działa VPN?
VPN zmienia twój prawdziwy adres IP, czyli specjalny numer przypisany do każdego urządzenia podłączonego do sieci, który od teraz zaczyna być widoczny jako IP należący usługodawcy VPN. Korekta IP sprawia, że stajemy się częścią tłumu wśród wielu użytkowników, łączących się z siecią na podobnych zasadach. Można zatem stwierdzić, że zostajesz ukryty „pod parasolem” wypożyczonym z garderoby od dostawcy usługi. Zaszyfrowane połączenie jest bezpieczne, anonimowe i prywatne.
Każde twoje zapytanie internetowe zostaje przetworzone przez serwery dostawcy internetowego lub także innego podmiotu, który stoi na drodze sygnału. Zgodnie z prawem, dostawca jest zobligowany do archiwizowania tego typu danych przez pełen rok. Funkcjonowanie VPN można łatwo przedstawić na przykładzie wirtualnego ruchu drogowego, w którym wszyscy użytkownicy poruszają się zgodnie ze swoimi potrzebami. Jak to na drodze, na kierujących czyha wiele niebezpieczeństw – wśród nich przodują gangi, które obmyślają plan, w jaki sposób posiąść dobra osobiste nieświadomego kierowcy.
Jako internauta jedziesz swoim śladem: odwiedzasz konkretne witryny, dokonujesz zakupów online, zatrzymujesz się na przeglądaniu poczty. Jeśli z jakichkolwiek powodów staniesz się atrakcyjnym celem dla oszusta, bez problemu będzie on mógł podążać twoją drogą, trzymając się tuż za tobą. Podejmując trop stanie się twoim cieniem: będzie wiedział co lubisz robić, jakie masz przyzwyczajenia i w jakich sferach możesz bagatelizować potencjalne zagrożenia.
Konsumenckie usługi VPN wykorzystują do działania własne serwery, które są zlokalizowane w różnych miejscach świata. Łącząc się z siecią VPN decydujesz się na zaszyfrowanie swojego ruchu, omijając po drodze potencjalne niebezpieczeństwa. Po dotarciu sygnału do serwera usługi VPN, zostajesz przekierowany – tak jak przez dostawcę – na wyszukiwaną stronę online.Jeśli wykorzystasz połączenie VPN, to przed twoim wirtualnym pojazdem nagle pojawi się tunel, który natychmiastowo zamknie się przed osobą podążającą z tyłu. Tym samym oszust zgubi trop.
Dla kogo jest przeznaczona sieć VPN?
VPN to usługa internetowa przeznaczona dla użytkowników, którzy chcieliby zyskać większe bezpieczeństwo. Z połączenia Virtual Private Network korzystają także przedsiębiorcy, którzy w ramach funkcjonowania firmy chcą zminimalizować ryzyko utraty istotnych danych o przedsiębiorstwie. VPN przydaje się także w bardziej przyziemnych celach: jeśli chcemy ominąć cenzurę lub skorzystać ze stron niedostępnych w danym kraju – dzięki wirtualnej sieci możemy wreszcie tego dokonać. Oprócz tego, że VPN zmienia twój adres IP, dodatkowo szyfruje dane o połączeniu.
Zwiększenie bezpieczeństwa korzystania z Internetu jest ważne także dla osób, które często łączą się z publicznymi sieciami Wi-Fi. Cyberprzestępcy, którzy razem z Tobą czekają na pizzę i korzystają z tego samego hotspotu Wi-Fi (czyli sygnału bezprzewodowego, np. dystrybuowanego przez właściciela restauracji), dzięki zaawansowanym narzędziom mogą podglądać twoją aktywność online. W takich sytuacjach VPN jest nie tylko pomocnym, ale nawet koniecznym rozwiązaniem.
VPN w telefonie
Najpewniej korzystasz z mobilnego Internetu codziennie, w związku z czym możesz dostrzec, że ochrona prywatności jest istotna także w kontekście użytkowania telefonu. Sieć VPN na smartfon to usługa, która dostępna jest m.in. w formie wygodnych aplikacji mobilnych. W przypadku chęci korzystania z VPN na telefonie, będziemy zobligowani do pobrania specjalnego oprogramowania od wiarygodnego dostawcy. Program VPN zamaskuje nasze prawdziwe IP i sprawi, że nasz ruch w sieci stanie się niezauważalny dla niepożądanych podglądaczy.
Aplikacje VPN na telefon działają na takich samych zasadach, jak tego samego typu programy pobierane na komputer. Korzystanie z nich jest zwykle bardziej uproszczone: oprogramowanie może być już domyślnie skonfigurowane, wobec czego użytkownik nie musi ręcznie dostrajać odpowiednich funkcjonalności. Wśród zalet korzystania z sieci VPN na urządzeniu mobilnym można wyróżnić m.in.:
- bezpieczeństwo korzystania z publicznych sieci Wi-Fi,
- ochrona wysyłania poufnych danych prywatnych i firmowych,
- zniesienie limitów regionalnych – korzystając z VPN w telefonie możesz obejść blokady geolokalizacyjne.
Zalety korzystania z VPN
Wiesz już, że VPN szyfruje twoje połączenie i ogranicza dostęp do informacji, które mogą pozyskać na twój temat podmioty trzecie. Czy jednak jako zwykły użytkownik Internetu masz się czego bać? Czy korzystanie z VPN jest potrzebne? Sądzę, że tak. W dobie rosnących zagrożeń internetowych i kiedy to regularnie jesteśmy zasypywani: spersonalizowanymi reklamami, spreparowanymi wiadomościami czy zawirusowanymi plikami, warto przedsięwziąć kroki w celu podwyższenia bezpieczeństwa. Reasumując, lista korzyści VPN prezentuje się następująco:
- zwiększenie prywatności w sieci,
- ochrona danych o aktywności,
- uzyskanie wysokiej anonimowości,
- możliwość korzystania z treści niedostępnych w danym kraju,
- ukrycie się przed cyberprzestępcami,
- zwiększenie bezpieczeństwa pracy zdalnej.
Czy VPN jest bezpieczne i legalne?
To zależy! Usługodawcy VPN wyrastają w przestrzeni internetowej jak grzyby po deszczu. Część z nich bazuje na niewiedzy i zaufaniu użytkowników. Pod płaszczykiem „usługi VPN” niekiedy kryje się zupełnie co innego. Nieświadomy odbiorca może nie do końca zdawać sobie sprawy z powagi zagrożenia. Fałszywe VPN mogą być sieciami VPN tylko z opisu i nazwy, a w rzeczywistości stanowić oprogramowanie wyłudzające dane użytkownika. Należy zatem z dużą ostrożnością podchodzić do rewelacyjnych produktów VPN, które nie posiadają ani zweryfikowanych recenzji, ani realnych opinii wystawionych przez internautów.
VPN jest w pełni legalną usługą, którą można stosować w większości krajów świata. Tylko w niektórych państwach, niesłynących z wysokiego poziomu demokracji, VPN ma ograniczony status. W Chinach, na Białorusi czy w Korei Północnej korzystanie z VPN może skutkować poważnymi reperkusjami prawnymi i być potraktowane jako próba ominięcia państwowej cenzury.
Nie każda sieć VPN działa jak należy
Jeśli zdecydujesz się zainicjować swoją przygodę z VPN, to staniesz przed wyborem odpowiedniego usługodawcy. Nie wybieraj losowego programu – w końcu chodzi tutaj o twoje bezpieczeństwo. Obecnie na rynku usług VPN istnieje kilkudziesięciu zweryfikowanych dostawców wartych polecenia. Warto jednak pamiętać, że nie każdy podmiot, który posiada atrakcyjną stronę www i sponsorowane reklamy będzie wiarygodny oraz bezpieczny.
Wybierając odpowiednie oprogramowanie VPN należy dokładnie przeczytać regulamin usługi, zapoznać się z zakresem funkcjonalności i dowiedzieć się, czy aplikacja zbiera logi (rejestruje niektóre aktywności). Dla ułatwienia wyboru czytelników postanowiłem zrecenzować szereg programów VPN, które z różnych powodów są polecane przez użytkowników.
Co to jest VPN – podsumowanie
VPN ma chronić, szyfrować i zanonimizować użytkownika w sieci. Korzyści użytkowe VPN są bardzo wysokie. Wyobraź sobie, że możesz od razu zagrać w najnowszą edycję gry, która miała dopiero co premierę w Stanach Zjednoczonych. Jeśli zaś jesteś fanem filmów i seriali, dzięki VPN możesz oglądać produkcje dostępne na platformach streamingowych bez ograniczeń lokalizacyjnych. VPN zwiększa bezpieczeństwo, ale także otwiera całkiem nowe możliwości w kontekście korzystania z Internetu.
Aby skorzystać z VPN należy wybrać usługodawcę i kierować się instrukcjami, które dotyczą np. zainstalowania odpowiedniego oprogramowania na twoim komputerze lub smartfonie. Czy warto korzystać z VPN? Zdecydowanie tak, o ile wybierzesz bezpieczną i funkcjonalną usługę.